آفات و بیماری های کیوی

آفات و بیماری های کیوی کیوی فروت

 

برای مطلعه ی یک مقاله ی مفید در مورد  آفات و بیماری های کیوی، به فایل زیر رجوع بفرمائید

https://guilankiwi.ir/fileupload/48092119_1-XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX.pdf

 ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

آفات و بیماری‌های کیوی

كيوي‌فروت در مقايسه با ساير درختان نيمه‌گرمسيري با آفات و بيماري‌هاي كمتري مواجه بوده و خسارت زيادي از اين نظر متحمل نمي‌شود. با این وجود شپشک توت، تریپس، نماتد ریشه و شانکر باکتریایی از آفات و بیماری‌های مهم اين محصول در شمال کشور هستند و خسارت قابل توجهي را نيز به آن وارد مي‌نمايند که نیاز است برای افزایش کمیت و کیفیت محصول آنها را کنترل کرد. شایان ذکر است که بیماری کپک خاکستری از مهمترین بیماری انباری کیوی‌فروت در سردخانه می‌باشد.

شپشك توت

در حال حاضر شپشك توت (Targioni Pseudaulacaspis pentagona) از آفت مهم تاك‌هاي كيوي‌فروت در شمال ايران مي‌باشد. شپشك توت در شمال ايران داراي 4-3 نسل در طول سال مي‏باشد. با توجه به شرايط آب و هوايي نسل اول آن در ارديبهشت‏‏ماه، نسل دوم در تيرماه، نسل سوم در شهريورماه و در صورت داشتن پاييز معتدل نسل چهارم در اواخر آبان‏ماه تشكيل مي‏شود.

علایم: این آفت عموماً روي شاخه‌ها و تنه درخت مستقر مي‌شود و به‌ندرت روي برگ و ميوه مشاهده مي‌شود. شپشک توت، با فرو بردن خرطوم در بافت گیاه از شیره آن نغذیه می‌کند و باعث ضعف گیاه، ریزش برگ و در نهایت خشکیدگی آن شده و در حالت طغیانی با استقرار روی میوه از بازار پسندی آن می‌کاهد.

جهت کنترل این آفت از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود از جمله:

 

عملیات به‌باغی

• فاصله کاشت مناسب: کاشت متراکم درخت‌های کیوی‌فروت شرایط مناسب را برای فعالیت شپشک فراهم می‌کند. بنابراین از فاصله کاشت کمتر از 4 در 5 متر خوداری شود.
• هرس مناسب: هرس زمستانه به شکلی انجام گیرد که فاصله شاخه‌ها در طرفين بازوهای اصلی درخت حداقل 20 تا 40 سانتي‌متر از يكديگر باشد.
• حذف شاخه‌های آلوده به شپشك: در هرس زمستانه شاخه‌های آلوده به شپشك حذف و از داخل تاکستان‌ بیرون برده شود که در کاهش جمعیت آفت مؤثراست.
• رعایت اصول صحيح مصرف آب: رطوبت بيش از حد در محيط تاکستان‌، شرایط را برای افزایش جمعیت شپشک فراهم می‌کند. بنابراین با مصرف درست میزان آب مورد نیاز و تنظيم دوره آبیاری در تابستان مي‌توان از افزايش جمعيت آفت جلوگيري كرد.

کنترل مکانیکی

پاک کردن آفت از روی تنه و شاخه‌های درختان آلوده با استفاده از گونی کنفی و وسایلی نظیر آن همراه مواد شوینده درکاهش جمعیت آفت بسیار مؤثر است (این روش در تاکستان‌‌های کوچک امکان‌پذیر است).

كنترل شيميايي

كنترل اين آفت به‌واسطه داشتن سپرحفاظتي سخت و مومي و نیز چند میزبانه بودن آن بسيار مشكل است. سمپاشي در تاکستان‌‌هاي به‌شدت آلوده، بلافاصله پس از هرس زمستانه كيوي‌فروت (از 15 دي تا 15 بهمن ماه) با يكي از سموم رایج همراه با روغن ولك به ميزان يك تا دو درصد توصيه مي‌شود.

تریپس گلخانه

تریپس گلخانه (Heliothrips haemorrhoidalis) دارای بیش از 100 میزبان است. این آفت برای اولین بار در سال 1380 از منطقه خشکداران تنکابن گزارش شد. در حال حاضر خسارت این آفت در برخی از تاکستان‌های غرب استان مازندران و استان گیلان مشاهده شده است.

علایم

تریپس با تغذیه از سلول‌های اپیدرم برگ کیوی‌فروت که حاوی کلروفیل و رنگدانه هستند، باعث نقره‌ای شدن یا قهوه‌ای شدن برگ‌ها در اواخر تابستان یا اوایل پاییز می‌شود.

 

خسارت تریپس گلخانه روی برگ کیوی‌فروت

کنترل شیمیایی

سم‌پاشی علیه این آفت معمولا در دو نوبت به فاصله 15 روز از یکدیگر است. توصیه می‌شود که سم‌پاشی به‌صورت تناوبی با استفاده از حشره‌کش‌ها از دو گروه مختلف انجام گیرد. دقت شود که در زمان سم‌پاشی سطح زیرین برگ‌ها نیز آغشته به سم گردد.

شانکر باکتریایی کیوی‌فروت

از بیماری‌های مهم کیوی‌فروت در ایران بیماری باکتریایی شانکرخونی است که تاکنون از کشورهای مختلف از جمله ایتالیا، ژاپن، آمریکا، نیوزلند و کره گزارش شده است. بیماری باکتریایی شانکرخونی نخستین بار در سال 1980 در کالیفرنیا ظاهر شد و در سال 1983 باکتری Psodomonas syringae به‌عنوان عامل این بیماری تشخیص داده شد.  دلیل سازگاری بالای این باکتری با شرایط متنوع محیطی، تنوع ژنتیکی بالا است.

بیماری شانکر باکتریایی کیوی فروت در دو مقطع زمانی رخ می‌دهد:

مقطع اول - در زمستان اتفاق می‌افتد که به شانکر زمستانه معروف است و عمدتا به شاخه های اصلی آسیب می‌رساند. این مقطع زمانی، با کاهش اندازه شاخه‌های بارده، تأثیر مستقیم روی محصول دارد.

مقطع دوم- در بهار اتفاق می‌افتد و بر روی گل‌ها، برگ‌ها و سرشاخه ها اثر می‌گذارد. این مقطع زمانی اثرات مستقیم کمتری بر روی عملکردهای سالانه محصول دارد ولی به عنوان عامل شانگر زمستانه در سال بعد از اهمیت بالقوه ای برخوردار است و متکی به انتشار و پراکنش بیماری است.

علائم بیماری

به‌صورت لکه‌های زاویه‌دار قهوه ای با هاله‌های زرد رنگ به قطر 3-5 میلی‌متر در اطراف آنها بر روی برگ‌ها در بهار ظاهر می‌شود. در برگ‌های جوان علائم به صورت پژمردگی برگ‌ها روی شاخه‌های درخت است. هم‌چنین در سطح زیرین برگ تراوش باکتریایی در اواخر بهار به‌وضوح دیده می‌شود. در آلودگی‌های شدید ممکن است همه سطح برگ به صورت آب‌سوخته و چروکیده مشاهده شود.

بهترین علائم بیماری بر روی سرشاخه ها، بازوها و تنه درختان کیوی‌فروت آلوده به شانگر دیده می‌شود که در اواخر زمستان و ابتدای بهار صمغ قرمز رنگی روی جوانه ها، محل اتصال شاخه‌ها، جوانه‌های برگی و محل‌های هرس دیده می‌شود و به این دلیل به این بیماری شانکر خونی گویند. بافت پوست در این مناطق قرمز رنگ و مرطوب بوده و با گرم‌تر شدن هوا ترشحات باکتری خارج شده از اندام ها به صورت فلس‌های قرمز رنگی روی اندام‌ها باقی می‌ماند. استرین‌های قوی شانکر باکتریایی موجب مرگ کامل درختان کیوی می‌شوند.

پیشگیری وکنترل بیماری

 بیماری شانکر کیوی‌فروت در شمال ایران به صورت لکه‌ای گزارش شده است. بنابراین به منظور پیشگیری از گسترش بیماری رعایت موارد زیر ضروری است:

در صورت مشاهده علایم بیماری در اسرع وقت به یکی از مراکز تحقیقاتی با مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اطلاع داده شود. عوامل دیگری مانند تنش‌های محیطی و مصرف غیرمتعارف سموم شیمیایی و روغن‌ها نیز ممکن است علایمی مشابه در تاک های کیوی فروت ایجاد نماید. بنابراین قبل از انجام اعمال روش های مدیریت تأیید بیماری ضروری است. در صورت تأیید بیماری به صورت تک درختان، حذف قسمت‌های آلوده و ضدعفونی بخش های باقیمانده با ترکیبات مسی توصیه می‌شود.

همانند بیماری‌های باکتریایی دیگر، یک روش شیمیایی واقعی برای کنترل این بیماری وجود ندارد. بهترین پیشگیری ترکیبی از عملیات مدیریتی خوب تاکستان (تهیه و کاشت نهال های عاری از بیماری. احداث بادشکن در اطراف باغ‌ها جهت محافظت برگ‌ها از زخم‌های ناشی از وزش بادهای سنگین، جلوگیری از رشد رویشی بی‌رویه با محدود کردن کوددهی ازت و آبیاری، اجتناب از تراکم کشت بالا)، استفاده از محلول‌پاشی‌های با پایه مس در زمان‌های بحرانی زمان حمله باکتری (ریزش برگ، شکفتن جوانه‌ها) و انتخاب سایت مناسب برای احداث باغ است.

همچنین، لازم است در زمان هرس درختان، جهت پیشگیری از شیوع این بیماری در تاکستان‌های، قیچی، اره و سایر ادوات مورد استفاده را، بعد از هر بار هرس، از هر درخت با محلول هیپوکلریت سدیم 10 درصد (90 واحد آب + 10 واحد وایتکس) و یا الکل کاملا ضد عفونی شود.

نماتد مولد غده ریشه (ریشه‌گرهی)

از بین چهار گونه  شناسایی شده از باغات استان مازندران و گیلان بیشترین جمعیت متعلق به گونه M. incognita است.

این نماتد دارای دو شکلی جنسی است به این صورت که نرها حالت کرمی شکل داشته و متحرک هستند ولی ماده‌ها برخلاف آن‌ها گلابی شکل و ساکن است. نماتد موجب ایجاد گره در ریشه های اصلی و جانبی میزبان می‌شود.ریشه‌های آلوده کوتاه تر از ریشه های سالم بوده و دارای تعداد کمتری انشعاب فرعی می‌باشد.

 

نماتد مولد غده ریشه (ریشه گرهی) در ریشه‌های کیوی‌فروت

دانهال‌های آلوده در مقایسه با دانهال‌های سالم رشد کمتری داشته، کوتاه و ضعیف باقی می‌مانند. ایجاد جوانه و سرشاخه در درختان بیمار به حداقل رسیده، کمیت و کیفیت محصول نیز کاهش می‌یابد. جذب آب دانهال‌های آلوده به‌خصوص در شرایط تنش به دلیل وجود گال‌ها کاهش پیدا می‌کند. سیکل زندگی این نماتد در ۲۷درجه سلسیوس ۲۵ روز طول می‌کشد.

روش‌های کنترل

الف: کنترل زراعی

- تناوب زراعی و آیش

کاشت گیاهان گرامينه خاص برای کنترلM. hapla در سبزیجاتی مثل هویج و سیب زمینی، بادام زمینی و سویا و کاشت کتان یا ذرت برای کنترل M. arenaria در بادام زمینی

- گیاهان تله، پوششی و مواد اصلاحی خاک

• گیاهان تله: ریشه‌ی این گیاهان توسط لارو سن ۲ نماتد آلوده شده و قبل از اینکه چرخه زندگی آن کامل شود گیاه مورد نظر حذف می‌شود. مانند گیاه Eurca (Arugula sativa).
• گیاهان پوششی و کودهای سبز: گیاهانی که میزبان نماتد نیستند و سبب افزایش کیفیت خاک و جلوگیری از فرسایش خاک می‌شوند و جمعیت نماتد را کاهش می‌دهد. مثل گونه‌هایBrassica،
• مواد آلی اصلاحی خاک: مثل کود حیوانی وکمپوست. کاربرد ضایعات باغبانی پوسیده شده یا ضایعات تازه، عملکرد سبزیجات را افزایش داده و جمعیت incognita را در خاک کاهش می‌دهد.

- بهداشت: مانند تمیز کردن ماشین آلات کشاورزی و حذف بقایای گیاهی سال قبل که سبب کاهش جمعیت نماتد می‌شود.

- بخار داغ: درجه حرارت کشنده برای قارچ‌ها و باکتری‌های بیمارگر ۱۰۰-۶۰ درجه سلسیوس است درحالی‌که برای نماتدها دمای ۴۵ درجه سلسیوس کافی است.

- آفتاب‌دهی خاک: روشی که سبب افزایش حرارت خاک در مناطق گرم، خشک و مرطوب که سطح بالایی از اشعه خورشید را دارند.

- تولید نهال سالم و عاری از نماتد.

ب- کنترل بیولوژیک

 توسط باکتری Pasturia penetrans و قارچ‌های آنتاگونیست مثل .Paecilomyces sp و غیره.

ج- کنترل شیمیایی

به وسیله ی سموم تدخینی و غیرتدخینی انجام می‌گیرد.

 سموم تدخینی مانند: متيل بروماید، کلروپیگرین، متیل یدید، ,3 1-D و متام سدیم.

سموم غير تدخینی مانند: آلديكارب، اکسامیل، فنامیفوس، کربوفوران.

بیماری کپک  خاکستری

علائم بيماري

 در میوه‌های آلوده، ابتدا محل اتصال دم‌میوه به میوه و گاهی نیز گل‌گاه نرم می‌شود و بعضی مواقع این قسمت‌ها زخم می‌شوند. آلودگی به‌تدریج از بالا به سمت پایین گسترش می‌یابد و رنگ پوست و گوشت میوه تغییر می کند. به‌تدریج رشته‌های سفید میسلیوم در سطح محل آلوده ظاهر می‌گردد.

علائم خسارت پوسیدگی انباری در ناحیه دم‌میوه کیوی‌فروت

شروع آلودگی این بیماری قبل از برداشت میوه و در باغ است. میوه‌های آلوده کف باغ، علف‌های هرز، برگ درختان کیوی ریخته شده پای درخت و درختان مرکبات همجوار محل مناسبی برای زمستان‌گذرانی قارچ هستند. این آلودگی تا زمانی که میوه داخل انبار نشده به صورت نهفته باقی می‌ماند و عامل بیماری در دوره انبارداری فعالیت خود را آغاز و باعث پوسیدگی میوه می‌شود.

مديريت بيماری

همان‌طورکه قبلا گفته شد، شروع آلودگی این بیماری قبل از برداشت میوه و در باغ است. در بعضی از مناطق کبوی‌کاری دنیا سمپاشی با قارچکش‌ها در زمان گل‌دهی و چند روز قبل از برداشت صورت می‌گیرد . در ایران این عمل فعلاً توصیه نمی‌شود. سمپاشی درختان تنها زمانی که میزان مایه تلقيح اولیه و کلنیزاسیون اندام‌های گیاه با اسپور قارچ زیاد باشد مؤثر است. اگر درصد کلنیزاسیون کم باشد سمپاشی هیچ تاثیری در کاهش بیماری ندارد و علاوه بر آن از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست و اثرات سوءزیست محیطی نیز دارد. بنابراین قبل از هرگونه توصیه سمپاشی بررسی اپیدمیولوژی بیماری در کشور ضروری است.

تحقيقات نشان داده كه بهترين كنترل بوتريتيس با دو سمپاشي در مرحله شكوفه دادن و نيز دو سمپاشي پيش از برداشت ميوه كيوي‌فروت قابل انجام است.

به‌علت اقتصادي نبودن و همچنين خطر مقاوم شدن ميكروارگانيسم هاي بيماري‌زا و احتمال سرطان‌زايي، جهت پيش‌بيني سطوح بوتريتيس در سردخانه، بهتر است از  سيستم پايش باغ استفاده شود:

اين سيستـم از طـريق پليت‌گذاري ‌دم‌گاه میوه در محيط كشت P.D.A  و بررسي ميزان پرگنه‌هاي رشد كرده به وسيله قارچ بوتريتيس (عامل كپك خاكستري ) عمل مي‌كند به گونه‌اي كه تعداد 60 ميوه از هر باغ براي اجراي اين سيستم كافي است و تعداد پليت ها براي 60 ميوه بايد بيش از 300 تا باشد. 

توجه: لازم به ذكر است كه بهترين زمان نمونه‌برداري ميوه چهار ماه پس از گرده‌افشاني خواهد بود.

پس از بررسي نتايج آزمون‌ها چنانچه بيش از 6  درصد كپك خاكستري در سردخانه پيش بيني شود سمپاشي پيش از برداشت ميوه با وينكلوزولين ضروري است و اگر كمتر از 6  درصد باشد بهره گيري از اين قارچ كش نيازي نيست.

نگهداری ميوه تا 3 ماه؛ سمپاشي با وينكلوزولين يك هفته قبل از برداشت.

نگهداری بيش از 3 ماه؛ سمپاشي با وينكلوزولين در دو مرحله یعنی؛ دو هفته و يك هفته قبل از برداشت كيوي.

 

 

 

 

 

 

آفات و بیماریها - بروشور خوشه کیوی-صفحه1

 

 

 

 

آفات و بیماریها - بروشور خوشه کیوی-صفحه2